b.42

Het oeuvre van George Balanchine heeft sinds 2009 een vaste plaats in het repertoire van het Ballet aan de Rijn – werken die niet alleen tot de mijlpalen van de balletgeschiedenis van de 20ste eeuw behoren, maar ook – aldus Martin Schläpfer – „voor elke compagnie ook een uitdagende stijl- en lichaamsoefening zijn“. In „Square Dance“, in 1957 voor het New York City Ballet gecreëerd, ontplooien twee solisten en een 12-koppig Corps de Ballet bij muziek van Antonio Vivaldi en Arcangelo Corelli dansen, waarbij de stijl van het Amerikaanse ballet Amerikaanse volksdansen kruist: volkomen sprankelende luchtigheid, virtuoos beenwerk, pure lijnen, maar ook passie en lyriek zoals in de kern van de choreografie – die lyrisch-expressieve mannensolo die Balanchine in 1976 in zijn daaropvolgende dansen integreerde. Voor de instudering van dit zelden geziene, qua dans uiterst verfijnde meesterwerk keert met Bart Cook één van de meest charismatische voormalige dansers van het New York City Ballet en beste Balanchine-kenners naar het Ballet aan de Rijn terug.

Slechts in weinig hoeken van de wereld is de natuur zodanig present en tegelijk grillig als in IJsland. Alleen daar kunnen direct naast oeroude gletsjers kokendhete geisers verrijzen. Daar, waar de Euraziatische en Noord-Amerikaanse aardplaat elkaar raken, is de geboortestreek van Anna Thorvaldsdottir, door wier fascinerende compositie Remus Şucheană zich tot een nieuw ballet laat inspireren. Bij ‚Metacosmos‘ gaat het om het natuurlijke evenwicht tussen schoonheid en chaos“ – zo beschrijft de componiste haar in april 2018 met het New York Philharmonic Orchestra in première gegane Symfonisch Poëem. Het gaat haar bij deze partituur om het voor ons mensen speculatieve, daar niet voorstelbare „Vallen in een zwart gat“, om een „Sprong in het onbekende“, om „menselijke ervaringen die met het universum gepaard gaan“. Remus Şucheană zal naar deze krachtvelden peilen – op zoek naar een plaats „vol van verre, duistere geheimen“ gaan.

Hard als staal zijn de lichamen gespannen, met gevaarlijke agressiviteit worden balletschoenen in de grond geramd of wordt er daarmee wilde op de grond gestampt. Maar ook de luchtige hoogtes kent de wereld van dit dansstuk op Mendelssohn’s 5de symfonie: in de lange benen van de vrouwen, de van alle gebondenheid aan de aarde bevrijde sprongen van de mannen, het kwetsbare verlangen, fragiliteit en in vervoering brengend mooie gewichtloosheid van tal van passages. Martin Schläpfer’s „Reformatiesymfonie“ is meer dan alleen een ballet. Het is de indringende vraag naar het dansen op zich, naar de beweging – en naar dat, wat daarachter ligt. In het centrum staat een twijfelende mens, heen en weer geworpen tussen zelfhandhaving en het gevoel van het overgeleverd zijn, worstelend om liefde en herkenning. „Een grote worp“, beoordeelde Jochen Schmidt in de Duitse krant Die Welt de première van deze choreografie die sinds 2012 nu voor het eerst weer met het Ballet aan de Rijn te bekijken is.